ئازايةتي ئازا حةسيب قةراغي ، لةضةواشةي سياسي ،نةرمةبرِي راطةياندني ثارتي ... بيَباك عومةر

 

13-05-2011 05:11

 

ثيَشةكي . . ثيَمان واية هةلومةرجةكةو ضارةنووسي سياسي طةلةكةمان، بةقؤناغيَكي هةستياردا تيَئةثةرِص. بؤية هةتا بكرص ئؤرطانة حيزبيةكان ريَطةي شةرِة وتار نةدةن باشترة. بةلاَم ئةمة بةوماناية نيية ئازادي بيرورِا لةيةك حةرام بكةن. يان بةفيَلأ و نةرمةبرِي ثةلاماري يةكتر بدةن. ئةوةتانص رؤذنامةي (خةبات)  و نوسةريَكي وةكو (ئازا حةسيب قةراغي ) بؤ هةلَداني بةرِيَز بارزاني ، ضةند جاريَكة لةثةناي شةرِي راطةياندني واوة ثةلاماري بةرِيَز تالَةباني ئةداو سوكايةتيش بةهةموو لايةنةكاني عيَراق و كوردستاني كردؤتة ريَبازي رؤذنامةطةري خؤي .

لةكاتيَكدا هةق نيية رؤذنامةي (خةبات) ي ئؤرطاني ثارتي ئةم وتارانة بلاَوبكاتةوة، مادام برِياردراوة شةرِي راطةياندن لةنيَوان ثارتي  و يةكيَتي رابطيرص. لةهةمانكاتدا بيَدةنطي رؤذنامةي (كوردستاني نوص) يش بؤ روداوة سياسيةكان بةرامبةر ئةم وتارانة زياني زؤرة. ضونكة بةم جؤرة راطةياندنة (نةرم برِي ) ي ثارتي ، خةريكة بةشيَكي راي طشتي طةلةكةمان لةسةر فيدرال و موعارةزةو ئةمريكاو كورد. . ضةواشةئةكا. بؤية ئيتر بيَدةنطي بةرامبةر ضةواشةكردني خةلَك هةلَةيةكة زياني زؤرة. لةبةرئةمةشة وةكو كةسيَك نةمتواني بةرامبةر هةلَةكاني ئازا حةسيب قةراغي ، بيَدةنط بم.

كاك ئازا كةسيَك و نوسةريَكي هةتارِادةيةك ناسراوي رؤ وذنامةطةري ية. جاران لةرِيزي حيزبي شيوعيدا خةباتي ئةكرد، خؤي  و باوكي  و كةسوكارسشي ماندووبون لةسياسةتدا. دوو سالَيَكة سةنطةري بؤ ناو ثارتي طواستؤتةوة. بيَطومان لةناو حيزبي شيوعيدا، وةكو شيوعيةكي كوردستان تيَئةكؤشا، بةلاَم دواي ئةوةي ذيَربةذيَر ثةيوةندي بةثارتيةوة كرد (كة ئةمةش لةذياني حيزبايةتيدا دةضيَتة خانةي خيانةتي حيزبايةتي !!) ، ئيتر حيزبي شيوعي وردةوردة متمانةيان ثيَي نةما. بؤية، نةيتواني وةكو دةستكيَشي ثارتي لةناو حيزبي شيوعي ، ضنطي لةثؤستيَكي طرنط طيرببص. كة واشي بةسةر هات، هاتةناو ثارتي  و لةناو ثارتيشدا، لةماوةيةكي كةمدا ئةيةوص بةطويَزص هةزاران قةزوان خؤري ناوثارتي بطريَتةوة. بةتايبةتي ، لةثيَش ئةودا ضةندين كادري حيزبي شيوعي هةمان ريَضكةيان تاقيكردةوةو ماوةيةك خوارديان، بةلاَم دواي ئةوةي بةرطةي كيَشمةكيَشةكاني ناو ثارتيان نةطرت، ئيَستا طويَزي ثوضيشيان دةستناكةوص.

كاكة ئازا. . جارص طةرم وطورِة. لةئةدةبياتي ثارتيدا لةثةسا طوتار دائةبةزيَنص. بةشيَكي بةرضاوي طوتارةكانيشي نةرمةبرِو برِينةكانيشي زؤرتر دذي يةكيَتي نيشتماني كوردستانة. لةدوا وتاريشدا بةناوي (ثياضوونةوةيةك بةماوةيةكي كةم و دذواري رابوردوودا – خةبات / ضوارشةممة 14/1/2004) ثيَنج كؤثلة وتاريَكي كردؤتة ستونيَكي دريَذو سةراثاي ستونةكةشي ، بةهةمان هةناسةي دواي سةنطةرطواستنةوةي (ئاشكرا!!) ي نوسيووة. لةكؤثلةيةكي ئةو وتارة، كاك ئازا ئيتر شولَي لـصهةلَكيَشاوةو نويَترين ميَذووي سةركردايةتي سياسي كوردستان، سةراثا ئاوةذوو ئةكاتةوة، كة مرؤظ ليَي وردئةبيَتةوة، دواي سةرسورِمانيَكي سياسي ، بؤ طالَتةي سياسي لةناخي خؤيا هةقة بلَص: ئافةرين ئازا بؤ خؤت و ئازايةتيت. بةرِاستي ئازايةتيةكي سةرسورِهيَنةرة كةسيَك بتوانص راستيةكان بةوشيَوةية هةلَبطيَرِيَتةوة. بؤئةوةي خويَنةريش راستي  و نارِاستي ئةم شيَواندنة بزانص، واضاكة ئةو كؤثلةيةي رستةكاني ئةضةقنة ضاوي خويَنةرةوة، وةكو خؤي بلاَويكةينةوة، ئينجا بيرورِايان لةسةر دةرببرِين. ئازا ئةلَص:

ذيري  و شيَلطيري سةركردايةتي سياسي كوردستان

لةكؤبوونةوةكةي لةندةنداو ثاش سالاَنيَكي زؤر لةكيَشمةكيَش و ليَكدابرِاني بةرهةلَستكاراني عيَراق، سةرؤك بارزاني سةركردايةتي ثرؤسةي كؤكردنةوةي هةموو ئةتيافةكاني ئةو بةرهةلَستكارييةي كردو، حزب و لايةن و كةسايةتييةكاني لةبازنةي ناونيشانيَكي سياسي سةرةكيدا بؤ ئايندةي عيَراق كؤكردةوة كة دةولَةتيَكي ديموكراتي ثةرلةماني فرةيي فيدرالأ دةبيَت.

ثاش ئةوةش بةماوةيةك بةرِيَزيان هةمووياني لةسةلاَحةدين كؤكردةوةو جطة لة دووثاتكردنةوةي ناونيشانة سياسييةكة، هةروةها ئيجماع لةسةر هاوثةيمانيَتي كردني ئةمريكا كرا بؤ جةنطي ئازاديي عيَراق و روخاندني رذيَمي ديكتاتؤريي سةدام.

كة رذيَميش رووخا، جؤريَك لةثةرتةوازةيي  و شلَةذان و كيَبرِكص لةنيَوانياندا دروست بوو، ئةمجارةش سةرؤك بارزاني ضووة بةغداو مةلَبةندي بةرِيَزيان بووة مةلَبةندي سةرلةنوص طردبوونةوةيان تا ئةنجومةني حوكمي لـصكةوتةوة.

ئةمجارةشيان كة خةريك بوو كوندةثةثووةكاني ناوخؤو ناوضةكةو دةرةوة وةكو خؤيان دنياش ناديدةبكةن بةرامبةر رووناكي مافي طةلي كوردستان. سةرؤك بارزاني ذيرانةو شيَلطيرانة:

1-    طوتاري سياسي سةركردايةتي سياسيي كوردستاني يةكخستةوة.

2-    ئةوانيشي كؤكردةوةو ئيجماعيَكي عيَراقي بةثالَثشتي ئةمريكا بؤ ئةو طوتارة يةكطرتووة كوردستانيية ثيَكهيَنايةوة.

طةر ديقةت بدريَتة ئةم بؤضونانة، هةرهةمووي ثياهةلَداني بةرِيَز بارزاني  و بصفةرِكردني بةرِيَز تالَةباني  و لةثةراويَزخستني هيَزو كةسايةتية ناسراوةكاني ناو موعارةزةي عيَراقي  و كوردستانيية. كة ئةمةشيان ثيَمان وانيية بةسةر رؤذنامةي (خةبات) دا تيَثةرِيبص، بةلَكو ئةمة بةرنامةيةكي راطةياندنة بةشيَوةو شيَوازي جؤراوجؤر؛ ثروثاطةندةي سةرزارةكي ، وتاري نوسةري خوازراوي ئةنتةرنيَت، رؤذنامةي طواية ئةهلي (جةماوةر) ثارتي ثةيرِةوي ئةكا. بابزانين سةرةتاي ئةم بؤضونانة ضؤنة؟

كؤبونةوةي لةندةن و كيَشمةكيَشةكان!!

 (لةكؤبوونةوةكةي لةندةنداو ثاش سالاَنيَكي زؤر لةكيَشمةكيَش و ليَكدابرِاني بةرهةلَستكاراني عيَراق، سةرؤك بارزاني سةركردايةتي ثرؤسةي كؤكردنةوةي هةموو ئةتيافةكاني ئةو بةرهةلَستكارييةي كردو، حزب و لايةن و كةسايةتييةكاني لةبازنةي ناونيشانيَكي سياسي سةرةكيدا بؤ ئايندةي عيَراق كؤكردةوة كة دةولَةتيَكي ديموكراتي ثةرلةماني فرةيي فيدرالأ دةبيَت) .

جاري سةبارةت بة كؤبونةوةكةي (لةندةن) ئةمة هةلَطيَرِانةوةيةكة باوةرِناكةم خودي (ئازا) لةناخي خؤيدا باوةرِي ثصكردبص. ضونكة ئاذانس و هيَزةكان و دةولَةتاني بةشداربووي ناو كؤنطرةكة، باش باش ئةيانزاني رؤلَي سكرتيَري يةكيَتي ضةند كاريطةر بوو. ديكؤميَنتي ناو كؤنطرةكةو، كؤنطرةكاني رؤذنامةنوسي كاتي كؤنطرةكةو، خيتابي سياسي سةرةتاو كؤتايي كؤنطرةكةو، ضارةسةركردني كيَشة بةكيَشةي ناو كؤنطرةكة، تؤماركراوون و هةرهةمووشي ماوون. بؤية باوةرِناكةم ئةم قسانةي كاك ئازا كةس باوةرِي ثصبكا. نةك هةر راطةياندني هيَزة كوردستانيةكان، بةلَكو زياتر لة (50) كاميَراي تةلةفزيؤنةكان و لةوةش زياتر رؤذنامةنوس لةكؤنطرةكةدا ئامادةبوون. هةموشمان لةتةلةفزيؤنةكاندا كؤنطرةكةمان ئةبيني . بؤية هةلَطيَرِانةوةي راستيةكاني كؤنطرةيةكي ئاوا بةرِاستي ئازايةتية لة ذياني تازةي حيزبايةتي ئازادا. كة باوةرِناكةين لةسالاَني شيوعيَتي خؤيدا، نةك بؤ هةلَطيَرِانةوةي راستيةكان بةلَكو بؤ باسكردني راستيةكانيش ئازا ئاوا ئازا بوبص. من دلَنيام ئيَستا ئةو ئةندامانةي ثارتي كة لة كؤنطرةكةي لةندةندا بون، ثيَكةنينيان بةم بؤضونة ديَت. ضونكة نةك ئةوان، بةلَكو ئةمريكا بةو زةبةللاحيةي خؤي شايةتة كة سكرتيَري يةكيَتي نيشتماني ض رؤلَيَكي هةبوو. تةنانةت لةكؤتايي كؤنطرةكةش كة ثارتي (مةشعان جبورري ) كردبووة ثالَيَوراوي خؤي بؤ هةيئةتي سةرؤكايةتي هةلَبذيَراوي كؤنطرة، خةريك بووة كيَشةي طةورة بتةقيَتةوة، ئةويش هةر سكرتيَري يةكيَتي ضارةسةري كردبوو. ئيتر نازانن كاكة (ئازا) ئةم زانياريانةي لةكوص هيَناوة؟!

موعارةزة يان جةلَةبي سياسي ئازا

لةبةشيَكي تري قسةكانيا، كاكة ئازا ئةلَص:

 (ثاش ئةوةش بةماوةيةك بةرِيَزيان هةمووياني لةسةلاَحةدين كؤكردةوةو جطة لة دووثاتكردنةوةي ناونيشانة سياسييةكة، هةروةها ئيجماع لةسةر هاوثةيمانيَتي كردني ئةمريكا كرا بؤ جةنطي ئازاديي عيَراق و روخاندني رذيَمي ديكتاتؤريي سةدام) .

جارص رستةي يةكةم كة ئةلَص: (بةرِيَزيان هةمووياني لة سةلاَحةدين كؤكردةوة) بةرِاستي ثيَم سةيرة رؤذنامةي (خةبات) ئةم رستةيةي بةسةردا تيَثةرِيووة. بؤ؟ ضونكة. .

يةكةم: ئازا كة ئةلَص: (هةمووياني لة سةلاح الدين كؤكردةوة) بصريَزيةكي بؤ هةموو حيزبةكان و كةسايةتيةكان تياية. خؤ ئةوانة (جةلَةب) نين، بةرِيَز بارزاني (هةمووياني !) بةبرِياريَك كؤكردبيَتةوة. هةموويان. . ياني ضي ؟! وةكو بؤ كاك مةسعود نوسيويةتي (بةرِيَزيان) هةقوابوو بؤ حيزبةكانيش بينوسياية (حيزبة تيَكؤشةرةكان) يان هةر هيض نةبص (حيزبة بةرهةلَستكارةكان) ئةمةيان جوانتربوو لة (هةموويان) . بةو زمانة لةطةلأ كؤنطرةي موعارةزة قسان ناكرص. بةتايبةتي حيزبةكاني موعارةزة، رازي بون بضنة ثيرمام و ريَزيشيان لةكورد طرتووة. ناشزانين (ئازا) لةو كؤنطرةيةدا بةوردي طويَي لة خوتبةكان طرتبص يان نة و، لةويَدا بةرِيَز (عةبدولعةزيز حةكيم) خوتبةكةي رةنطدانةوةي سياسةتي ئيَران بوو لةعيَراقدا، كة ئةمةش دلَنياين نةبةدلَي ئةمريكاو نةبةدلَي هيَزة عيَراقيةكان و نةبةدلَي بارزاني  و نةبةدلَي تالَةبانيش بوو، ضونكة سياسةتي هةموولايةك وانةبوو. جطةلةمة، خوتبةكةي بةرِيَز (د. ئةحمةد ضةلةبي ) ستايشيَكي زؤري بةرِيَز سكرتيَري يةكيَتي تيابوو، زياتر لة هةموو بةرِيَزةكاني تري كؤنطرةكة. لةخوتبةكةشيا، سووكةئاماذةي بؤ روداوة ناخؤشةكاني موعارةزةو (INC) كرد، كة ضييان بةسةرداهيَنراوةو ضؤنيش مام جةلال و يةكيَتي دالَدةي داوون. بةلاَم ئاماذةيةكي ديبلؤماسيانة، نةك زةق و رةق. نازانم (ئازا) وردي ئةو خوتبانة بوو؟!

دووةميش: كاكة ئازا وائةزانص كة خؤي بنووسص: بةرِيَزيان ئيتر بةمة كاك مةسعود ثايةدارتر ئةكا. وا نيية. جارص كاك مةسعود هةروا مام جةلال و كةسايةتيةكاني تريش مةطةر هةلَبذاردن بكريَتةوة بزانرص ض لايةك و ض كةسيَك ثؤستي ذمارة يةكي بةرئةكةوص هةلَبذاردنيش لةترسي شيعة لةعيَراقدا نةكرص باشة. ضونكة مةعلومة لةسةر ئاستي عيَراق ئةنجام ضؤن ئةبص. لةكوردستانيشدا ثارتي نايكا. تةنانةت لةدواي هةلَبذاردني نويَنةرايةتي خويَندكاران و شكستي يةكيَتي قوتابيان لةضاو سالاَني رابوردوو، مةترسي ئةوةش ثةيدابووة كة ثارتي هةلَبذاردن لةم سالَةشدا هةر نةكا، ضونكة دةركةوت سالاَني رابوردوو بةض شيَوةيةك قوتابياني ثارتي لة (85%) يان هيَناوة. ئةمسالأ. . نيوةي ئةو دةنطةشيان نةئةهيَنا، ئةطةر هةرِةشةو طرتن و ليَدانيان بةكارنةهيَنايةو ئةو هةموو ئاسايش و ضةكدارانةيان رؤنةكردايةتة ناو قوتابخانة و زانكؤو مةعهةدةكان.

سةبارةت بة (ئيجماع لةسةر هاوثةيمانيَتي كردني ئةمريكا بؤ جةنطي ئازاديي عيَراق. . تاد) لةمةشياندا كاكة (ئازا) ئازانةبووة لةدانثيَناني راستيةكان. ضونكة ئةو (ئيجماع) ة، هةر لةكؤنطرةي (نيؤيؤرك - 1999) ةوة سةرةتاكةي نةخشيَنرا، لةكؤنطرةي (لةندةن – 2002) يش، بةتةواوةتي ضةسثيَنرا، لةكؤنفرانسةكةي سةلاح الديندا، دريَذة بةو سياسةتة لةناو ولاَتدا درا. ئيتر نازانين ئةو هةموو كؤنطرةو بةلَطةنامانة ضؤن ضؤني بة (ئازا) ضةواشةئةكريَن و هةموو ئةو (ئيجماع) ة ئةبةستيَتةوة بة كؤبونةوةيةك كة كاك مةسعود (هةموويان) ي كؤكردؤتةوةو ئةو برِيارانةي ثصداوون؟! نوسةريَك بتوانص مَذووي نوص ئاوا بشيَويَنص، ئاخؤ دةسةلاَتي هةبص ضي لة ميَذووي سةدةيةك و دوو سةدة لةمةوبةر بكا؟

شلَةذان و ثةرتةوازةيي

 (كة رذيَميش رووخا، جؤريَك لةثةرتةوازةيي  و شلَةذان و كيَبرِكص لةنيَوانياندا دروست بوو، ئةمجارةش سةرؤك بارزاني ضووة بةغداو مةلَبةندي بةرِيَزيان بووة مةلَبةندي سةرلةنوص طردبوونةوةيان تا ئةنجومةني حوكمي لـصكةوتةوة) .

ئةمةشيان. . هةر لةبنةضةدا نارِاست و نادروستة. ضونكة هةركةسيَك دوورونزيك ئاطاي لةسياسةتي هيَزة عيَراقيةكان و ئةمريكاو هيَزة كوردستانيةكان هةبص، هةرطيز ناتوانص ئاوا تاي تةرازوو بةلاي سةركردةيةك يان هيَزيَك بةتةنها، دابشكيَنص. لةبةرئةوةي ئاشكراية كةوا هيَزة عيَراقي  و كوردستانيةكان، هةروا رابةرو كةسايةتية جياوازةكان، هيضيان بةرةسمي يان بةهةلَبذاردن، نةيانتوانيووة متمانةي زؤربةي خةلَكةكة وةربطرن. خؤئةطةر بيَيتة سةر ضالاكي هةلَسورِان و كاريطةري سياسةتمةدارة ناسراوةكان، وةكو مانطي ضواردة ديارة كة كاميان كاريطةرة، زمانزانة و جيَطةي متمانةية. كاميشيان لةبةغدا زؤرتر ئةميَنيَتةوة بؤضارةسةركردني كيَشةكاني موعارةزةو دروستكردني (ئيجماع) لةسةر هاوثةيمانيَتي ئةمريكا، يان بؤ يةكخستني خيتابي سياسي لةم هةلومةرجةدا. لةمبارةوة ثيَمان واية (ئازا) باش ئاطادارة كة لةبةغداو ناوةرِاست و خوارووي عيَراقدا، لةناو شيعةو سوننةو لةناو جةماوةرو بزوتنةوة سياسيية تازة نشونماكردووةكةي ولاَتةكةدا، ئاشكراية كة سكرتيَري يةكيَتي ضالاكترين سياسةتمةداري ئيَستاية، هةرضةندة ئةم راستييةش هيَشتا ناتوانص تةسكيةي تةواوي بةرِيَز (تالَةباني ) بكا بؤ رابةرايةتي عيَراق. ضونكة روداوي سياسي جؤراوجؤر لةعيَراق و كوردستان و دةولَةتاني ئيقليمدا، لةبةردةم كيَشمةكيَشةكاني سياسةتي عيَراق و كوردستاندا ماوة بؤ لةمةحةكداني سياسةتمةدارو هيَزة سياسيةكان. بةتايبةتي كيَشةي شيعةو لةثشتي شيعةشدا سياسةتي ئيَران، جارص شانؤي سياسةتي عيَراق و ناوضةكة، دواسيناريؤي شيعةو ئيَراني بةتةواوةتي نةخستؤتة سةر شانؤي سياسةت. لةم بارةوة ناكؤكيةكان زؤريان بةبةرةوة ماوة. بطرة مةترسي زؤر روداو لةئايندةي ناكؤكيةكاني شيعةو هيَزة ديموكراتيةكان و ئةمريكا هةقة بكرص. ئيتر نازانين كاكة (ئازا) ضؤن ئاوا ئازا ئازا حوكم ئةداو بةرِيَز (مةسعود بارزاني ) ئةكاتة ثيَشةنطي طؤرِةثانةكةو بةئارةزووي خؤيشي هةرضي كؤنطرةو كؤبونةوةو ضارةسةري كيَشةكانيشة، ئةبةستيَتةوة بةسةرؤكي ثارتي . ئاية كاكة (ئازا) ئةوكاتةي شيوعي بوو نازانص لةهةموو ئةو كؤنطرانةي موعارةزةي عيَراقي بةستويةتي ، سكرتيَري يةكيَتي داينةمؤيان بووة. هةربؤنموونة:

-          لةكؤنطرةي بةيروتدا (1991) . . بةرِيَز مةسعود بارزاني نةرِؤيشتبوو، بةرِيَز تالَةباني رؤلَي بةرضاوي هةبوو.

-          لةكؤنطرةي ظيةننادا (1992) بةرِيَز بارزاني نةرِؤيشتبوو، بةرِيَز تالَةباني كةسايةتي يةكةمي كؤنطرةكة بوو، تةنانةت ئةوسا د. ئةحمةد ضةلةبي  و هةنديَك سياسةتمةداراني ئيَستا، تازة ناويان كةوتبووة ناوانةوة. هةنديَكيان هةرناويشيان نةبوو.

-          لةكؤنطرةي سةلاح الدينشدا (1993) بؤيةكةمين جار بةرِيَز مةسعود بارزاني ئامادةبووبوو، بةلاَم بةرِيَز تالَةباني هةلَسورِاوتر بوو.

-          لةكؤنطرةي نيؤيؤركدا (1998) بةرِيَز تالَةباني ئامادةبوو، كؤنطرةكةشي هةلَسورِاند، بةرِيَز بارزاني ئامادةنةبوو.

-          لةكؤنطرةي لةندةندا (2002) بةرِيَزان بارزاني  و تالَةباني ئامادةي بوون، بةلاَم تالَةباني زؤر كاريطةرترو هةلَسورِاوترو ضالاكتربوو. تةنانةت بةشايةتي هةمولايةك طةر بةرِيَز تالَةباني لةكؤنطرةكةدا نةبواية، ضةندجاريَك كؤنطرةكة تيَكئةضوو.

ئاخؤ ئيتر كاكة ئازا، ثشتي بةضي بةستووة بؤ هةلَبرِيني ثايةي بةرِيَز بارزاني ، لةناو هيَزةكاني موعارةزة هةتارِادةي ئةوةي بةبص بارزاني ، طواية هيض كيَشةيةك ضارةسةرنةكرابص.

كوندةثةثو يان نةعامةي كوردايةتي !

لةكؤتاييدا. . كاكة ئازا ئةفةرموص:

 (ئةمجارةشيان كة خةريك بوو كوندةثةثووةكاني ناوخؤو ناوضةكةو دةرةوة وةكو خؤيان دنياش ناديدةبكةن بةرامبةر رووناكي مافي طةلي كوردستان. سةرؤك بارزاني ذيرانةو شيَلطيرانة: 1- طوتاري سياسي سةركردايةتي سياسيي كوردستاني يةكخستةوة. 2- ئةوانيشي كؤكردةوةو ئيجماعيَكي عيَراقي بةثالَثشتي ئةمريكا بؤ ئةو طوتارة يةكطرتووة كوردستانيية ثيَكهيَنايةوة) .

ئيَمة ثيَمان واية. . هةبن لةسياسةتدا كوندةثةثووبن خراثة. بةلاَم لةوةخراثتر ئةوةية هةبن وةكو (نةعامة) بن، سةريان لةئاست روداوةكان بخةنةذيَر طلأ، ضش بالةشيشيان لةدةرةوةبص.

ئةم ضةند ديَرِة. . بة وشةي (ئةمجارةشيان) دةستثيَئةكا. بةم وشةية (ئةمجارة + شيان) ئازا ئةيةوص هةموو بؤضونةكاني ثيَشوو بئاخنيَتة ميَشكي خويَنةر طواية هةموو راستن، ضونكة كاتيَك (شيان) ئةكاتة ثاشطري (ئةمجارة) مةبةستيَتي راستي بؤضونةكاني ثيَشووي دوثاتبكاتةوة. ديارة نة بؤضونةكاني ثيَشوو، نة ئةمةشيان، راست نين. ضونكة ثاشطريَكي زمانةواني ، ناتوانص ثيَشطريَكي سياسي نارِاست ثشترِاست بكاتةوة.

دةربارةي خالَي يةكةمي ؛ (طوتاري سياسي سةركردايةتي سياسيي كوردستاني يةكخستةوة) ئيَمة لةمبارةوة زؤر نالَيَين، تةنها هيَندة ئةلَيَين كة: ئةطةر بةرِيَز تالَةباني لةدواي (31/ي ئاب) و لةشكركيَشي توركيا (1997) لةخؤي نةبوردايةو ضةند جاريَك سةرداني بةرِيَز بارزاني نةكرداية، ئاخؤ طوتاري سياسي كوردستان. . يةك ئةخرا؟! ئاخؤ ريَكةوتنامةي واشينتؤن مؤرئةكرا؟! ئاية دواي ضةندجار لةسةرداني تالَةباني بؤ لاي بارزاني . . لةثيَناوي يةكخستني طوتاري سياسي كوردستاني ، ئينجا بارزاني بؤ بةتةنطةوةهاتني يةكخستني طوتاري سياسي كوردستاني سةرداني تالَةباني كرد. ئةويش دواي ضةندين هةولَي لايةنة سياسيةكان و دؤستاني كورد. تةنها ئةمانةوص كاكة (ئازا) سةردانةكان بذميَرص. . ئةوسا حوكم لةسةر يةكخستني طوتاري سياسي كوردستان بدا، كة بةرِاستي رضةشكيَن بووة لةم ثيَناوةدا.

سةبارةت بةخالَي دووةميش: (ئةوانيشي كؤكردةوةو ئيجماعيَكي عيَراقي بةثالَثشتي ئةمريكا بؤ ئةو طوتارة يةكطرتووة كوردستانيية ثيَكهيَنايةوة) . ليَرةشدا. . ئةم خالَة نةك نةئةبوو بةسةر رؤذنامةي (خةبات) دا تيَثةرِص. بةلَكو لةم هةلومةرجةدا هةقوابوو سةرنجي ئازا بؤ خراثي ئةم وتارانة راكيَشاية. ئازا كة ئةلَص: (ئةوانيشي كؤكردةوة) وشةي ئةوانيشي . . هةر بضوككردنةوةي هيَزةكاني موعارةزةي عيَراق و كوردستانيية، ئةو حيزبانة، ئةهيَنن ناوبهيَنريَن. با لةطةلَيشياندا جياواز بيربكةينةوة. هيض نةبص كاكة ئازا ئةوةي لةبةرضاو بواية كة تةمةنيَكي دريَذي خؤي لةناو ثاكترين حيزبي موعارةزةي عيَراق (حيزبي شيوعي ) بردؤتةسةر. ئاخر ضؤن ئةبص نوسةريَك لةستونيَكدا بةو هةموو حيزبة، جاريَك بلَص بةرِيَز مةسعود (هةموويان) ي كؤكردؤتةوةو جاريَطي تريش ثيَيان بلَص: (ئةوانيشي ) بؤ طوتاري يةكطرتووي كوردستاني ثيَكهيَناوة. (هةموويان)  و (ئةوانيش) وشةطةلي نوسةريَكن لةبورجي عاجةوة برِوانيَتة خةلَكاني تر، نةك هي روناكبيري حيزبيَكي سياسي .

بؤ طوتاري يةكطرتووي كوردستانيش. . طةر كاكة (ئازا) مةبةستي فيدرالَيةتي جوطرافي  و نةتةوةيي ية، بةرِاستي لةمةشياندا غةدر لةميَذووي سياسيمان ئةكا. ضونكة ئاشكراية كةوا يةكيَتي نيشتماني كوردستان، سةرةتا ئينجا هيَزة كوردستانيةكاني تر و حيزبي شيوعيي عيَراقيش لةثيَشةوةي هيَزة عيَراقيةكان، ئالاَهةلَطري فيدرالَيةتن دواي راثةرِين. كة يةكيَتي دروشمي فيدرالَي بةرزكردةوة، ثارتي هيَشتا هةواي ئؤتؤنؤمي بةري نةدابوو. تةنانةت كاتيَك ثروثاطةندةي هةلَبذاردني فيدرال ئةكرا، دوو- سص رؤذ ثيَش هةلَبذاردن، بةرِيَز مةسعود بارزاني لةدوو كؤبونةوةي جةماوةري دوو رؤذ لةسةريةكدا (لة كةلارو ضةمضةمالَدا) دةقاودةق دووثاتي ئةكردةوة كة طواية هةلومةرجي جيهاني  و ئيقليمي ، جطة لة حوكمي زاتي ، هيضي تري بؤ كورد تيا نيية. ئةوةندة بةدلَنيايي قسةي ئةكرد، وتي :

هةرلايةك ثيَي واية لةئؤتؤنؤمي زياتر بؤ كورد لةم هةلومةرجة ديَتةدي ، ئةطةر هيَنايةدي من ئةبمة سةربازي ئةو لاية. بةلاَم بةداخةوة، كاتيَك يةكيَتي  و هيَزة سياسيةكاني ترو ثشتيوانةكانيان فيدرالَيان سةرخست، بةرِيَز مةسعود بارزاني نةك نةبووة سةربازي ئةولاية، بةلَكو سةرؤكايةتي ثةرلةماني كوردستانيشي رةتكردةوة. كةضي ئيَستاش بةقسةي كاكة ئازا، وتاري يةكطرتووي سياسةتي فيدرالي ريَكخستووة. با كاكة ئازا. . بفةرموص ضاويَك بةئةرشيفي سياسي بةرِيَز بارزانيدا بطيَرِص و سةيريَكي ئةو دوو كؤبونةوة جةماوةرييةي كةلارو ضةمضةمالأ بكا، هةروا ضاوثيَكةوتن و نوسينةكاني ئةوساي مةسئوليني ثارتي هةلَبداتةوة، ئةوسا بؤي دةرئةكةوص ض لايةك ئالاَهةلَطري فيدرالأ و ض لايةكيش لايةنطري داطرتني ئالاَي فيدرالَيةت بوو. ئةمة جطةلةوةي كاكة ئازاو هةركةسيَكي تر با كؤبونةوة سةرةتاييةكاني ثةرلةماني كوردستان ضاوثصبطيَرِن، ئةوسا ئةزانن كة ثارتي دذي ئةوةش بوو تةنانةت ويَنةي سةدام و ئالاَي عيَراقيش دابطيرص. هةر ئةنداماني ليستي سةوزي ثةرلةمان بون سووربوون لةسةر داطرتني ويَنةي سةدام و ئالاَي عيَراق.

ئةمريكاو طوتاري يةكطرتووي كوردستان

مةسةلةي (ثالَثشتي ئةمريكا) ش بؤ طوتاري يةكطرتووي كوردستان، لةرِاستيا ئةطةر بؤ ئةمريكا روخاندني رذيَمي سةدام سياسةتيَكي ستراتيذي نةبواية، ثيَمان واية دةميَك بوو لةسياسةتي ثارتي بةرامبةر (طوتاري يةكطرتووي كوردستان) ساردبوبونةوة. ضونكة ئةمريكا ولاَتيَكي ئةوةندة نةزان نيية نةزانص ثارتي ضؤن ضؤني هةتا روخاني رذيَمي عيَراق، ثةيوةنديةكي باشي لةطةلأ عيَراقدا هةبوو، هةروا ئةمريكا باش ئةزانص كةوا ثارتي دةربةستي ريَكةوتننامةي واشينتؤن ني ية. بةلَكو دوو سالأ زياتر ثارتي هةر دةستي بةدةستي بةريَكةوتنامةي واشينتؤن ئةكرد. ئيَستاش ئةمريكا باش دلَنياية كة ثارتي . . ئامادةي هةلَبذاردنةوةي ثةرلةمان نيية. كة هةلَبذاردنةوةي ثةرلةمان تاقةريَطةي راستة بؤ كؤتايي هيَنان بةكيَشة سياسيةكان.

تؤ بلَيَي ئةمريكا، بةوهةموو طةورةوطرانييةي ، بةوهةموو تواناو زانيارييةي ، بةوهةموو ثةيوةندييةي بةعيَراق و كوردستان، بةو هةموو بةلَطةو بةلَطةنامانةي لةدةزطاكاني عيَراق دةستكةوتون، راستيةكان سةبارةت بة حيزبةكان نةزانص تؤ بلَيَي ؟!!

لةكؤتاييشدا ئةلَيَين: ئةم طوتارانة لةم هةلومةرجةدا، خزمةتي ريَرِةوي ئاشتي  و ضارةسةركردني كيَشةكان ناكا. جارص كاتي ئةوةنةهاتووة كارتة سياسيةكاني سةركردةكان بخريَنةرِوو هةتا بزانرص كاميان شؤرِةسوارو كاميان طلاوون. با كاكة (ئازا) ش، قةلَةم و نوسين نةكاتة ئةسكويَي ساردكردنةوةي ماستاوي سياسي بؤ بةرِيَز مةسعود بارزاني . تازة كاكة ئازاو ئةوكةسانةي وةكو ئةوون، لةكاتيَكدا خؤيان و كةسوكاريشيان لة (كاني ) حيزبي شيوعي دا جصماوون، واضاكترة لةريَطةي ثارتيةوة (ثةلة) نةكةن. ضونكة ئةطةر بةجصمانيان لة (كاني ) حيزبي شيوعي خةتاي خؤيان نةبوبص، ئةوا ثةلةكردنيان لة (ريَطة) ي ثارتي ، خةتاي خؤيانة. خؤ كاك (ئازا) كؤنةشيوعي يةو ئةبص قةولَي لينيني لةبةربص كة ئةلَص: ضةثي توندرِةو كة هةلَطةرِايةوة ئةبيَتة راسترِةوي توندرِةو. دةستمانة داميَنت كاكة (ئازا) قيروسيا لةوةي راسترِةوي . . بةلاَم توندرِةو مةبة، باوةرِت هةبص. . ثةلةش نةكةي ، لةناو ثارتيا باقي مةرامةكانيشت هةرديَتةدي . ضونكة ثارتي حيزبيَكي دةسةلاَتدارو دةولَةمةندة. وةكو حيزبي شيوعي نيية، كة لةبةر نةبووني لةباتي ئةوةي وةكو سياسيةكي جواميَر ئاشكرا واز لةحيزبةكةت بهيَنص، بةنهيَني ثةيوةنديت بةثارتيةوة كرد. خؤشت باش ئةتزاني ئةطةر بةئاشكراش وازت لةحيزبةكةت بهيَناية، ثةروةردةي سياسي حيزبي شيوعي ئةوةني ية ئيجرائاتي توندت لةطةلأ بكا. بةلاَم خؤثةرستي  و ثارةخوازي رةنطي سوري ثصطؤرِيت بةرةنطي زةرد. جيَي خؤشيةتي ليَت بثرسين: بؤ كةسيَكي سياسي كة بةخؤيشي بلَص نوسةرو روناكبير، ضي لةوة ناشرينترة خيانةت لةحيزبيَك بكا، خؤي زياتر لة بيست سالأ و باوكي زياتر لة ضل سالأ، خزمةتي ئةو حيزبةي كردبص، تةنانةت خوشك و براو كةس وكاريشي لةناو ئةو حيزبةدا ثةروةردةي سياسي بوبن؟!! تؤبلَيَي . . لةوةلاَمدا، كاكة ئازاي حةسيب قةراغي ، بتوانص ئةم خيانةتةش. . لةخةلَك ضةواشةبكا. هةروةكو روداوةكاني ئيَستا ضةواشةئةكا؟؟!!