لةيةكةم سالَيادي هةرةسي رِذيَمي سةددامدا، هةلَةي مةزني باوك كورِ نرخةكةي بةطراني دةدات ...  طؤران هةلَةبجةيي

 

ميَذوو سةلماندويةتي بؤ ئةنجام داني هةر ثلانيَكي سياسي، بةرثاكردني شؤرِش، كودةتا، شؤرِشيضةكداري، رِاثةرِيني جةماوةري، ئؤثةراسيَوني سةربازي و تاد هةرطيز و هةرطيز زةمينةيلةبارو دةرفةتي طونجاو لة دوو زةمةني جياوازو دوورلةيةكدي و يَك ناضن دووبارة نابنةوة. ئةويش بةهؤي نةماني ئةو هؤكارو رِةهةندو رِووداوانةي كةلةجاري يةكةمدا لةئارادابوون.

ئاشكراية سالَي 91دةميَك جةنطي رِزطاركردني كؤيَت بةرثابوو ئةمريكا تواني هيَزيَكي سةربازي بيَشومار كؤبكاتةوة كةثترلة30ولاَت تيَيدا بةشداربوون، هاوكات لة رِووي دبلؤماسيشةوة ئةمريكا بةهةمان شيَوة لايةنطرو هاوسؤزي لةسةرتاسةري جيهاندا ثةيداكرد. ئةوةبوو جميس بيَكةر وةزيري دةرةوةي ئةو دةمةي ئةمريكا بؤ مةيسةركردني مةزنترين ذمارةي لايةنطير سةرداني ضةندين ولاَتي جيهاني لة هةموو كيشوةرةكان كرد، بة جؤريَك كة رِيَكةوتووة لة رِؤذيَكدا سةرداني دووتا سيَ ولآتيكردووة. زؤربةي ولآتاني دةورووبةري عيَراقيش جطة لة بةشداريان لة جةنطةكةداخوازياربوون بةهؤي ئةو جةنطةوة رِذيَمةكةش لةنيَوبضيَت. خوودي رِذيَمةكةش ئةوةندة رةِزاتالَومةكروه بوو ولآتيَك نةبوو ثةيوةنديةكي ئاساييو دؤستانةي لةتةكدا هةبيَت. لةئاستي ناوةوةشدا بيَزاري لة بلَندترين ئاستيدابوو كة ئةويش لة رِاثةرِينة سةرتاسةريةكةدا خؤي بينيةوة. لةلايةكي ديكةوة ثةيدانةبووني ئةم طروثة تةرؤريستة ئيسلاميانة {ض ئةوانةي ناوةوة وةك ئةنسار ئيسلام و ئةنسار سوونةوو تاد، ض ئةوانةي لة سنوورةكانةوةدزةدةكةن وةك ثاشماوةكاني قاعيدة و ئةندام و لايةنطراني حزبةتووندرِوةكاني هةريَمةكة} كة ئةمرؤ لة هةموو لايةكي عيَراقدا طةرايان داناوة و رِؤذانة كاري تةرؤريستانة ئةنجام دةدةن. دوواتر مووقتةداي بيَسةوادولةخؤباييبوو كة طةرةكية بةهيَزي شمشيَروفةتواي بيَناوةرِؤك دةسةلآت بطريَت، ئةويش ئةو دةمة لة طؤرِي نةبوو وةبةو تةمةنةي ئةو كاتة نةيدةتوانيئةم رِؤلَةي ئيَستا وازي بكات.

وةليَ ئةمرِؤ هةموو هةولَومةرجةكان تةواو بة ثيَضةوانةوةية. لة رِووي ثشتطيريو هاوكاريةوة ئنطلتراي ليَبةدةر ئةمريكا نةيتوانيبةثبَي ثيَويست هاوثةيمان ثةيدابكات، تةنانةت زؤر ولآتي بةتواناو مةزن لة رِووي سةربازيو ئابووريةوةبة ئاشكرا دذي جةنط بوون وةك فةرةنسا ئةلَمانيا رِوسيا ضين كةنةدا وة ضةندين ولآتي ديكة. لة رِووي بة شةرعيةت كردني جةنطةكةش لة رِيَطةي برِياري نةتةوةيةكطرتووةكانةوة لةمةشدا شكستي هيَنا ضونكة نةيتواني بة ئةندازةي ثيَويست دةنطي ولآتاني ئةو نيَوةندة جيهانية ثةيدا بكات. ويراي ئةمةش خودي سكرتيَري نةتةوةيةكطرتووةكان كؤفي ئةنان بةهيض جؤريَك تةسليمي فشاري ئةمريكا نةبوو. لة نيَو ولآتاني دةورووبةرو دراوسيَشدا كويَتي ليَدةرضيَت {كة ئاشكراية ئةويش لةبةرضي لايةني ئةمريكاي طرت} هةر هةموويان دذي جةنط بوون وة تا ئيَستاش هةمان هةلَويَستيان هةيةو بطرة خراثتريش ئةوتا ضاوثؤشي لة دزةكردني تةرؤريستان دةكةن و هيواخوازيشن ئةو دؤخةي عيَراق بةرةو خراثتربرِوات. هةرضيش رِذيَمي سةدام هةية تواني ئابلَوقةي ئابووري بؤ بةرذةوةندي خؤي بةطةرِبخات. وة لةرِيَطةي بةخشيني نةوتي بةلاش بة ضةندةها حكومةت و ئةحزاب و سياسةتمةدارو نووسةرو رِؤشنبيرو ثياوي ئايني وتاد تواني تا رِدةيةكي زؤر سؤزو هةستي رِةوتة ضةثو رِاديكالَو ئيسلام وناسيؤناليستي عةرةبيو جيهاني بؤلاي خؤي راِبكيَشيَت، هاوكات ثةيوةندي ديبلؤماسيو بازرطانيشي لةطةلَ ضةندةها حكومةتي هةريَمي و جيهانيدا طريَدايةوة. لة هةمووي طرنطتر ئةوةية كة ئةودةمة زؤربةي هةرةزؤري عيَراقيةكان لةطةلَ لاداني سةددامدابوون و دذي هيَزةكاني هاوثةيمانانيش نةدةوةستان وةك ئةمرِؤ لة ئاراداية، ئةمةش ئةوة دةطةيةنيَت طةربهاتباو ئةمةريكا ئةو ئةركةي بةجيَبهيَناية بيَطومان دؤخةكةساناترو خيَراتر هيَورو ئارام دةبويةوة و عيَراق لة قؤناغيَكي ديكةدا خؤي دةبينيةوة نةك ئةم قؤناغةي ئيَستا كة ويَرانيو فةوزاية. . ئةم دذة هيَزانةش كة ناوي مقاوةمةيان لةخؤيان ناوة نةدةبوونة رِيطر لة بةردةم ئاوةدانكردنةوةو طةشةكردني عيَراقداو ئةمريكاش ئةم طشت زيانة مرؤيي و ئابووريةي ليَنةدةكةوت وئةو شلؤقيو بيَسةرو بةريةش درووست نةدةبوو كة بةهؤيةوة ئةمةريكاخةريكة كؤنترؤلَ لةدةستبدات. بةكورتيو بةكوردي دةتوانم بيَذم بؤشي باوك مةزنترين هةلَةي كرد كة لةسالَي 91رِذيَمي سةددامي وةلانةنا، نرخي ئةو هةلَةش زؤر بةطران لةسةر كورِةكةي كةوت. دؤخةكةش وا نيشاندةدات كة ثيَناضيَت بةرةو ضاكي و ئارامي برِوات، ثرسيار لةوةداية بؤشي بضوك تاض رِادةيةك ئامادةيةو ثيَيدةكري ئةم زيانانة فةراهةم بكات؟

دانمارك 10/4/2004