www.kurdistannet.org

 

لةعيَراقي نويدا: سةركؤماريَكي بةعةطال و كؤنة بةعسييةكي سةرؤك حكومةت و كورديش جيَطري هةردووكيان .... ئاكؤ محةممةد

 

لةم رؤذانةدا لةطةلَ (شيَخ حمدي) ي ئامؤزاي شيَخ غازي عجيل ياوةري سةرؤك كؤماري ئاخير زةمان بةتةلةفؤن لةقةتةرةوة قسةي لةطةلَ كردم: ئاكؤ خةلَكي كوردستان ض دةلَي، دلَخؤشن ها، ئةوة هيض شةممةري كة بةئةسلَ كوردن، عةلاويش لةخؤمانة. ضيية ياشيَخ ئةويش بةئةسلَ كوردة. ئةي. . دةي ليَيطةرِي باجاري هةموو نهيَنييةك نةدركيَنين، ئةوةش بزانة ئيبراهيم جةعفةريش شةمةرة. يةعني ئةويش لةخؤمانة.

ئةو قسانة يةك تؤزقالَ دلَخؤشيان نةكردم، ضونكة ئةو قةوانة بؤ 100 سالَ ثيَش باش بوو نةك ئيَستا. شةممةر خؤيان لةباشوورو رؤذئاواي كوردستان دا كشاونةتة سةر خاكي كوردان. هةلَويَستي جةعفةرييش روونة ،كة ئاخرين ثلةي بةخشندةييةكةي بةرامبةر بةكورد لة فيدرالَي ثاريَزطاكان تيَناثةرِي. عةلاويش كة ئةنداميَكي ثيَشةنطي حيزبي بةعس بوو كاتي خؤي لةبةر ئةوة وازي لةبةعس نةهيَناوة كة لةثرؤطراميدا هاتووة: سنوري رؤذهةلاَتي نيشتماني عةرةبي تاضياكاني زاطرؤس دريَذ دةبيَتةوةو ئةوةي لةسةر خاكي عةرةب بذيت عةرةبة ئةطةرضي زمانيشي عةرةبي نةبيَت. نةخيَر عةلاوي لةنيَو ئةو ثةروةردة و ئايديؤلؤذيايةدا سةري هةلَداوةو وةديار كةوتووة و لةبةر خيلافاتي شةخسي نةك فيكري كاتي خؤي حيزبةكةي بةجيَهيَشت. عةلاوي كة لة لةندةن لةطةلَ كؤنة بةرثرسة بةعسييةكاندا بزووتنةوةي ويفاقي دامةزراند، دواي رووخاني رذيَمي بةعسيش يةكيَك بوو لةدلَطةرمترين لايةنطراني طةرِاندنةوةي بةعسييةكان بؤ سةركارو ثلةكانيان. عةلاوي كة لة وةتةنةكةيدا (عيَراق) جيَطةي نةدةبووةوة، 12 سالَ بوو شاهانة لةكوردستان دا لةذيَر سيَبةري ثيَشمةرطةي كورددا دةذياو ثرخةي بيَباكيدةكرد، لةيةكةم ليَدوانيدا ثيَشمةرطةي بةضةتةو ميليشيا ثاداشت كردةوة، بةلاَم ئيَستا كة سةركردةكاني كورد بةثاشطةزبوونةوةكةي زؤر موقنيعن، با باش بزانن كة عةلاوي هةميشة لةسةر بنجي خؤي دةرِويَتةوة.

سةركردةكاني كورد دواي ديدارةكاني ياوةر لةطةلَ بوش و سةرؤك دةولَةتاني ديكةدا، دةبي باش لةو تيَطةيشتبن كة ئةطةر تا ئةمرِؤ لةلايان دةرةوة وةك سةركردة مامةلَةيان لةطةلَ كرابي ئةوا ئةمرِؤ بةدواوة سةرؤك حيزب تةماشا دةكريَن و هةلَسوكةوتيان لةطةلَ دةكري. تاكة ضارةسةريان بؤ دووبارة طةيشتنيان بةكؤشكي سثيوشويَنة هاوشيَوةكاني ئةوةية كوردستان بكةنةوة خاوةن يةك حكومةت و سةرؤك هةريَميَكي هةلَبذيَردراو، ضونكة كشانةوة لةحكومةتي عيَراق دواي دابين بووني متمانةي نيَودةولَةتي بؤ ئةو حكومةتة كارتيَكي هيَندة فشار دروستكةر نيية.

برِياري 1546 وةك ثةيماني تةنطلؤ عيَراقي 1930 ديَتة بةرضاو كة بةيةك وشة باسي كوردي تيَدا نةكرا، لةكاتيَكدا كة لة 24/12/1922 عةرةب و بةريتانييةكان لةبةياننامةيةكي هاوبةش دا زؤر بةرِووني مافي (بةرِيَوةبردني خؤجيَي) دابوو بةكورد، كة لةشويَنيَكي بةياننامةكةدا بة (دةولَةتي كوردي لةضوارضيَوةي سنورةكاني عيَراقدا) وةسفكرابوو، بةلاَم ئةوةكرابووة مةرج كة كورد لةنيَو خؤياندا ريَككةون، كة ريَكنةوكتن و بةريتاناش كوردي لةعةرةب بؤ خؤي ثي بةرذةوةند ثاريَزتر نةهاتة بةرضاو.

ئةمجارةش ثيَنج نويَنةرةكة يةكنةبوون و نمونةيةكي ديكةي يةكنةطرتني كورد بوون، ئةطةر نا بؤضي سي يةكةي رةخنةطريو نارةزاييان نيشانداو، يةكطرتووي ئيسلاميش بةتةنيا ثرؤذةيةكي تايبةتيو جياي خؤي ثيَشكةشي بريمةر كرد، كة ئةويش وةك ثرؤذة تاك حيزبيةكاني ثارتيو يةكيَتي بي وةلاَم بوو. بةلَيَ لة داهاتوودا بةديار دةكةويَت كة هؤيةكي سةرةكي نةداني ثؤستي سةرؤك كؤمار و سةرؤك حكومةتي عيَراق بة ثارتي يان يةكيَتي بةهؤي ريَكنةكةوتني ثارتي و يةكيَتي بووة لةو بارةوة.

لةعيَراقي نويَدا كورد بيَجطة لةهاوولاَتي ثلة دوو، دوذمنايةتي سةر سةختانةي 20 مليؤن عةرةبيش بؤ زيادبووة، ئةوة نيية يةك كورد ناتواني وةك زةماني سةددام بة جلوبةرطي كوردي و بة ئؤتؤمبيلي ذمارة هةوليَ و سليَماني و دهؤك روو لةبةغداو شاريَكي ديكةي عيَراق بكات. ئةمرِؤ فيتةريَكي سامةرِاش لةكورد بووةتة سةددام و ثيَنج هاوولاَتي كورد تةنيا لةسةر كورد بوون ثارضة ثارضة دةكات و دةيانخاتة طؤرِي بةكؤمةلَةوة.

ئةو سةركردةو بةرثرسة كوردانةي هيَشتا برِوايان بةبرايةتي كورد و عةرةب هةية، بابضن دروشمي سةرديواري طةرِةكة عةرةبنشينةكاني كةركوك و موسلَ بخويَننةوة، بزانن ض بةكورد نالَيَن.

لةكاتي دةرضووني برِياري ذمارة 1546 بةدياركةوت كة بالاَي هيض ياسايةكي عيَراقي ناطاتة ئةذنؤي سيستاني.

akomihemed@yahoo. com