كةركوك لة نصوان  ئامارو هةلَبذاردندا ....  مةجيد دلَنيا

 

diyako_8@hotmail.com

يةكثك لة مةسةلة گةرمةكان لةپةيوةند بةكثشةي كوردةوة مةسةلةي ناوچة تازة ئازادكراوةكانيكوردستانةو بةتايبةتيش كثشةي شاري كةركوكة كة زياتر لةهةرشوثنثكيتر جثگةي سةرنجي كوردودوژمنةكانثتي. گةرچي لةم ساتةوةختةدا مؤصةتثكي كةم لةبةردةستدا ماوة بؤ وادةي دياريكراوي بةئةنجام گةياندنيئاماروسةري ساصي 2005يش بؤئةنجامداني هةصبژاردن، هةرچةند بةهؤي ئاصؤزي ناو عثراقةوة ئةگةريدواخستني ئاماروهةصبژاردنيش لةگؤذثداية. ئةوةي بةديدةكرثت نةحكومةتةكةي عةلاوي خؤلة كثشةي كةركوك بةنزيك دةگرثو نة بةناو هاوپةيمانانيش بةوكةفوكوصةي كورد دةيةوث خةريكي چارةسةري كثشة ئاصؤزةكاني كةركوكن. ئةوة يةكثتو پارتيش لةولاوة بوةستث كةچؤن ململانثي ناشةريفانةي حيزبايةتي هةردوو لايانخؤي بةكونو قوژبني هةموو ماصثكدا كردووة. ئةمان لة جياتي لةوعثراقي هيواوئاشتيةي ئةوةندةدصيان پثخؤشة بثن فشار بخةنةسةر حكومةتةكةي عةلاوي تا كةركوكو ناوچة تازةذزگاركراوةكان حاصةتي ئاساييكردنةوة بةخؤوة بگرثت، كة لةياساي كاتي بةذثوةبردني دةوصةتدا باسكراوةو چارةسةري بؤ دانراوة. كةچي ئةمان تةنيا خةريكي بةحيزباندني كةركوكن، خةريكي كذيني ئاوارةيهةژاروداماوي بن خثمةي كةركوكن، كاربةوةگةيشتووة كةناوي گةذةكةكانيشيان حيزباوي كردووة. نةك هةرئةوة براي بةرثز كاك شوان داودي لةبةرنامةي تةوةروگفتوگؤي كوردساتدا وتي:شةقامثكيكةركوك ئةمسةر يةكثتي ناوثكي خؤي لثناوةو ئةوسةريش پارتي ناوثكي خؤي لثناوة، لةئيدارةيهةولثرةوة جؤرثك پثذؤي خوثندني يةكةمي سةرةتايي چووة بؤ كةركوك، لةسلثمانيةوة جؤرثكيتر. ئةمة شازي ئيبداعي كوردة لةكةركوكدا. قةناعةتيشم واية هةركةسثكي ئاوارة كةدةگةذثتةوة بؤ كةركوك سةربةلايةك لةودووانة نةبثت، پثمواية لةگةذةكةكاني خؤشياندا جثگةي ناكةنةوة. ئةمانةهةمووي دةرخةري يةك حةقيقةتن ئةويش ئةوةية، ئةمانة تةنيا خةريكي حيزبايةتين نةك كوردايةتيلةپثناوي باصادةستيو نفوز زؤريدا ، هةريةك كةركوك بةجؤرثك دةچووثنث. يةكثك بذياري شةذدةدا، يةكثك ئةيكا بة برؤكسل، يةكثك شةذي كةركوك بة كةركيةكان دةسپثرثو، هةشة خةريكي پسوولةبةخشينةوية بةموبةو. گةر ئثمة ئاواخةمي كةركوكمان بثت ، چؤن حكومةتة بةعسية بچوككراوةكةيعةلاوي لةوناوچانة (تطبيع) دةستپثدةكات ، چؤن بةو ئاسانية وةصامي ليژنةي باصاي بةعةرةبكردندةداتةوة، كةماوةيةكة خراوةتة بةردةستي عةلاوي و ياوةر. بةبذواي من كورد لةئةنجومةني حكومو بةدةستي نوثنةراني كورد لةسةر مةسةلةي ناوچةتازةئازادكراوةكان ، كاتثك ذازيبوون گةذاندنةوةي ئةوناوچانة بؤسةر فيدراسيؤني هةرثمي كوردستان، دوابخرثت بؤ كاتي داناني دةستووري هةميشةيي، يةكةم گؤصي لثكرا. ئةگةر مةسةلةي ئامارودواتريشهةرصبژاردن، بةم ذةوشةي ئثستايةوة بكرثت، بةدصنيايةوة كورد گؤصثكيتر دةخوات. گةرچي ئاماژةكان وانيشاندةدةن كةذةنگة ئةم پرؤسةية وابةئةساني سةرنةگرثت، چةندين جار لثرةولةوث هؤشداري دراوة، كةلةئثستادا ئاماروهةصبژاردن لةوناوچانة سةركةوتوو نابثت. كورد دةبثتشثلگيرانة كاربكات بؤ:

 

1_وةك چؤن كةركوكو ناوچة ئازادكراوةكاني كوردستان، گةذانةوةي بؤسةر هةرثمي كوردستان دواخرابؤكاتي داناني دةستووري هةميشةيي، دةبثت مةسةلةي ئاماروهةصبژاردنيش دوابخرثت بؤكاتي ئاسايكردنةوةي بارودؤخي ئةوناوچانة.

 

2-هيچ كات بؤ كوردستاني بووني ئةوناوچانة پةنا بؤ ذيفراندؤم نةبرثت.

 

3-حكومةتي عثراق هانبدرثت، تائةوناوچانةو بةتايبةتي كةركوك لةدةستتثوةرداني دةرةكي، بةتايبةتيش دةستتثوةردانة ئاشكراكاني توركيا بةدوور بگيرثتو ذاوةستثنرثت. چونكة هيچ كات توركيا حيساب بؤيةكثتيوپارتي ناكات، بةصام لةئاستي سةراني عةرةبي عثراقدا فزة ناكةن.

 

4-چ ئةمةريكاو چ بةريتانياش سياسةتثكي ذوونيان لةبةرامبةر گةذاندنةوةي عةرةبي تةعريبدا نييةو هيچيش بؤ كورد ناكةن، بؤية پثمواية كات هثشتا بةبةريةوة ماوةو دةكرث كورد فشار بخاتة سةر حكومةتةكةي عةلاوي. بؤية جثي خؤيةتي ئاماژة بة قسةيةكي كاك حةسيب ذؤژبةياني بدةم كةلة شةوي 7\8_9-2004لةبةرنامةي لةكوردستانةوة وتي:عةرةبثكي هاوردة تةلةفؤني بؤكردم وتي كةي تةعويزمان دةدةنث من دةذؤمةوة، وتيشي خةصكثكي زؤر هةية چاوةذواني ئةوة دةكةن. كةواتة هةردوو ئيدارةكة دةتوانن شت بكةن ئةگةر مةبةستيان بثت.

 

5-دةبثت دصسؤزاني كورد زؤر ئاگايان لة دةستتثوةردانةكاني دةوصةتي فاشستي توركيا بثت. ئثستالةپةلةقاژثدان بؤ كذيني عةشيرةتة عةرةبةكان، لةوانةش عةشيرةتي البيات. ديارة لةناو كورديشداكاري خؤيان دةكةنونةفس نزمي كورديش زؤرة، بؤ پارة نةتةوةو دينيشي دةفرؤشثت، بةتايبةتيدوور نيية سةرةك جاشوخةصكانثك كة تائثستا تةرةفداري خؤيان بؤ هيچ حيزبثكي كوردي ذانةگةياندووة بكذذثنو خةصكيتريش لةخؤيان كؤكةنةوة. چونكة توركيا لةذثي بةرةي توركمانيةوة باسلةذثژةيةكي خةياصي بووني توركمان دةكات. بؤسةرخستني ئةو ژمارة خةياصيية كام ذثگة ناشةرعيةدةيگرنةبةر. گرينگ ئةوةية ذثيان پثنةدرثت وةك چؤن لة بيستةكاندا ئينگليز ذثيپثنةدان لةو37هةزار توركةي كةتوركةكان ئيدعايان دةكرد لةسلثماني هةيان بثت، ئينگليزةكان بؤ گاصتةجاذيتةنيا ناوي يةك توركمانثكيان بصاوكردبؤوة، ئيشةكةيان هةمووي درؤ دةرچوو.

 

 6-زؤر گرينگة كورد داوا بكات ، لةوناوچانة بةتايبةتي كةركوكو دةوروبةري نةتةوةيةكگرتووةكانسةرپةرشتي ئاماروهةصبژاردن بكةن. لةگةص هةرليژنةيةكيشدا، نوثنةري نةتةوةيةكگرتووةكانونوثنةري هةموو نةتةوةكانيش هةبن. تا بةوردي ئاگاداري جؤري كارةكان بنو دوور بثت لةهةمووتةزوير كاريةك. ئةو كوردانةي لةگةص ئةوليژنانة دادةنرثن دةبث خةصكاني دصسؤزوخةمخؤريكوردبن، هيچ كات گوماني كذينيان لثنةكرث. چونكة سةرجةمي ئةوسةرژمثريانةي تائثستا لةكةركوكو دةوروبةريو تةنانةت لةموسصيش كةكراوة جثي متمانةو باوةذنين. ديارة هيچ كاتثك كوردخاوةني دةسةصات و سةرپةرشتيكةري ئةو ئامارانة نةبووة. چؤن فثص لةكوردي نةگبةت كرابثتئاوةوئاو چووة. بةصام سةرباري ئةوانةش هيچ كام لةوسةرژمثريانة نةيانتوانيوة ئةو ذاستيةنةسةلمثنن، كةئةو ناوچانة زؤرينةي هةرةزؤري كوردبوون. چونكة بةپثي قسةكاني بةذثزد. جةبار قادر لةسةرژمثريةكةي ساصي1957دا، كةسةراني كورد زؤر جةختي لةسةر دةكةنةوةلةوسةرژمثريةدا فثص لةكورد كراوةو ژمارةي كورد لةوة كةمتر پيشاندراوة كة هةبووة. لةبةرامبةردا ژمارةي توركمانوعةرةب لةقةبارةي خؤيان زياتر پيشاندراوون. ئةم بؤچوونةذثيتثدةچثت چونكة كورد هيچ كات دةسةصاتدار نةبووة. گةرچي ذةوشةكة ئثستا جياوازترة.

 ئةصمانيا 21-9-2004 

 

info@kurdistannet.org

ضاثيكة

كاتي بلآوكردنةوة 

www.kurdistannet.org

Hit Counter