سصبةري أابردوو هصشتا لة ذيانداية! ... نووسيني بيتتص هامارطرصن.. و: لة سويديةوة: مةهاباد كوردي

بؤچي پرسي كوردان تاكة پرسثكة لة توركيا كة سةرنجي ئثوةي سوثدي ذادةكثشثت؟ ئايا ئةمة پةيوةندي بة هةبووني دياسپؤراي كورديي لاي ئثوةوة هةية؟ بةتةنث گوث لة قسةي كوردة ئاوارةكان مةگرن، لةجياتي ئةو شتة سةيرثكي بارودؤخي ئثمةش بكةن. لة خزمي من ورد بةرةوة: من توركم، بةلأم زؤر لة خزمةكانم بةهؤي پةيوةندي ژن و مثردايةتييةوة دةگةص كورداندا تثكةص بوون. ئةمة شتثكي سرووشتيية. تةنيا لة ئةستةمبووص بة دصنياييةوة دوو مليؤن كورد ژيان بةسةر دةبةن.

ئةم پرسيارانة لة ئةنجامي ئاخاوتنثكي نثو ذاذةوي شوثني ذؤژنامةنووسيي ذؤژنامةيةكي گةورة لة ئةستةمبووص دةهاتنة ئاراوة. بةرامبةرةكةم ذؤژنامةوانثكي گةنجة و خاوةن ذابردووثكي ئةكاديميانةشة. ئةو بة شثوةيةكي تايبةتي لةسةر ناكؤكي و كثشةكاني مةكةدؤنيا لثكؤصينةوةي كردووة ـ ئةو ولأتةي كة تةنانةت پةيوةندي ژن و مثردايةتي تثكةلأويشي لةنثوان هةردوو ذةگةزي سلاضي و ئةلباني تثدا نابينرثت.

گةلث لة توركةكان هةمان شثوةي ئةو پرسيارانةي ذؤژنامةوانة توركةكة دةخةنة ذوو. مةسةلةي كورد پةيوةندي بةوانةوة هةية و، هةروةها گرنگي خؤشي هةية لة بابةتي هةصوثستگرتني يةكثتي ئةوروپا لة پاييز، سةبارةت بةوةي داخوا توركيا ذثي پث دةدرثت تا وتووثژ لةمةذ ئةندامثتي خؤي بكات يان نا.

كؤميساريار و بةرپرسي يةكثتي ئةوروپا، Gunter Verheugen، پاش دوايين سةرداني خؤي بؤ بةشةكاني باشووري ذؤژهةلأتي توركيا، كة بة تايبةتي دانيشتوواناني لة كورد پثكدثن، ئةوةي ذاگةياند كة لةو ناوچانةدا چةندين گؤذانكاري باش هاتوونةتة ئاراوة. لث بة بؤچووني ناوهاتوو ئةو كارانةي كة تا هةنووكة ئةنجام دراون، تةنيا يةكةمين هةنگاون لة پذؤسةيةكي دوورودرثژ كة تيايدا دان بة مافة كولتووري و زمانةوانييةكاني كورداندا دةنرثت.

هةروةها ناوبراو ئاماژةي بةو خاصة كرد كة گةذانةوةي كوردة پةنابةرةكان، كة لةسةر خاكي خؤيان بوونةتة پةنابةر، بؤ باشووري ذؤژهةلأتي توركيا، بؤ ئةو گوندانةي كة بة سةدان هةزار كةس لة شةذي ناوخؤيي نةوةدةكاندا بةجثيان هثشتبوون، وةك پثويست بةذثوة ناچثت و كارةكة بة هثواشي و لةسةرخؤ جثبةجث دةكرثت.

نكؤصيكردني فةرميي توركيا لةوةي كة ئةم ولأتة كةمينةيةكي مةزني كوردي هةية و، قةدةغةكردني زماني كورديش لة ماوةي دةيان ساصدا وا ذةگ و ذيشةي خؤي داكوتاوة، كة ئةمذؤ زؤر بة ساناهي مرؤض دةتوانثت لة جةنگةصستاني شارثكي گةورةي وةك ئةستةمبووصدا كةسانثكي كوردي چاو پث بكةوثت، كة نة كوردي تثدةگةن و نة دةشزانن قسةي پث بكةن.

لةم ساصةي دواييدا شتث قةوما: بة شثوةيةكي كتوپذ مةدياي ئاسمانيي تورك پةخش بة زماني كوردي بلأو دةكاتةوة. لث بةصث ئةم جؤرة وةشان و پةخشكردنانة تا بصثي كةمن، لة هةمان كاتيشدا شتة بةرچاوةكان باس ناكةن. هةر لةبةر هةندث خةصك با دةدةنةوة لاي پةخشة ئاسمانييةكاني كوردستاني عثراقي خؤبةذثوةبةر.

كؤرسةكاني زماني كوردي كة گوايا ذثيان پث دةدرثت، شتثكي وايان لث شين نةبووة، كة جثي خؤشحاصيي مرؤض بن. لة قوتابخانة حكوومةتييةكاندا زماني كوردي، وةك زماني خوثندن، هةر قةدةغةية. بةلأم نوثنةراني ديار و بةرچاوي پارتي دةسةلأتداري ئيسلامي ـ AKP، كة من بينيومن، دةصثن ئةوان لةگةص ئةوةدان كة چاكسازيي بةردةوام لة كؤتاييدا ذثگة لةبةردةم خوثندن بة زماني كوردي لة قوتابخانة حكوومةتييةكاندا دةكاتةوة.

ئةوةي كة پثشتر بة خةياصيشدا نةدةهات ئةوةية كة ئةوذؤ كتثبي مندالأن بة زماني كوردي، بة چاپي چةندين هةزارييةوة لة باشووري ذؤژهةلأتي توركيادا بلأو دةبنةوة. پةرلةمثنتاري كورد لةيلا زانا، پاش گةلث ساص لة زيندان، ئةوذؤ ئازاد كراوة.

سةرةذاي ئةمانة هةموويان پؤليسي تورك هثشتا، لة بابةتي ئةشكةنجةدان، ئةو پشووفراواني و پذةنسيپي ـ هةرگيز بةكارنةهثناني ئةشكةنجة ـ ي تثدا بةدي ناكرثت، كة سةرؤكي وةزيران ذةجةب تةييب ئةردؤغان داواي كردبوو. هةربؤية كؤميسيؤني سةر بة يةكثتي ئةوروپا ئثستا بذياري داوة جارثكي تر شاندثكي نوث ذةوانةي توركيا بكات، تا ئةو زانيارييانة هةصسةنگثنثت لةمةذ بةردةوامبوون لةسةر ئةشكةنجة.

هةروةها پؤليسي توركيا هةتا هةنووكةش سثبةري ذابردوو ذاو دةنثت. من خؤم كاتث سنووري زةمينيم لة عثراقةوة بؤ توركيا بذي، هةستم بة وةها كارثك كرد. من لة دواي خؤمةوة ولأتثكم بةجث هثشتبوو كة لةوث هةر كةس دةتوانثت چةك بكذثت. كةلاشينكؤفثكي ذووسي لة عثراقي كةس بة كةس نةبوو و بةرةصلاييدا بة دوو سةد دؤلارثك چنگ دةكةوثت، كؤپيية چينييةكةشي بة سةد و بيست و پثنج دؤلار و، بازوكا و نارنجؤكهاوثژيش بة پثنج سةد دؤلار.

من قةت لةوة سةرسام نةدةبووم ئةگةر پؤليسي سةرسنوور لة توركيا جانتاكاني منيان وةبةر ئامثري پشكنين بدابا و، لة چةكيش بگةذابان. بةلأم جانتاكانم وةبةر ئامثري پشكنين و تيشكدار نةكةوتن. لةجياتي كارثكي وةها پؤليسي سةرسنوور بةربوونة گياني شتة چاپكراوةكان و، پشكنينيشيان بة شثوةيةك كة ئةصمانياي خؤرهةلأتي جارانيان وةبير مرؤض دثنايةوة. ئةوان زؤري نةبرد ئةو شتانةي كة لثيان دةگةذان دؤزييانةوة، شتگةلثك كة ماناي سةرةذؤيي و بةدبةختيي هةر كةسثك دةبةخشن كة هةصگرياني بثت: ئةو نووسراوانةي كة وشةي " Kurd " و " Kurdistan "يان تثداية. ئةو وشة "خةتةرناك"انةي كة لة ذاپؤرتي لثكؤصينةوةيةكي تايبةت بة زانكؤيةكي دانيماركي و وتارثكي ذؤژنامةي تا سةر ئثسقان كؤنسةرضاتيضي وةك Washington Timesدا هاتوون، زؤر سةرنجي ئةوانيان ذانةدةكثشا. تاكة شت كة جثي بايةخپثداني ئةوان بوو، بثگومان ئةو وشة هثذشبةر و بةدناوانة بوون كة بة " K " دةستيان پث دةكرد و زةق زةق سةرنجيان ذادةكثشان. " تيرؤريزم "، پؤليسثكي گةنج هاواري لث هةصسا و دةستي بؤ شتة نووسراوةكة درثژ كرد كة پةيوةندي بة گةشت و گةشتكردنةوة هةبوو. شوفثرة كوردةكةم دةستي بة ئارةقةكردن كرد؛ ئةو نةيدةويست خؤي تثكةص بة كارثك بكات كة بؤني تيرؤريستيي لثوة بثت. من بؤم نةبوو مؤبايلةكةم بةكاربثنم بؤ ئةوةي شتةكة ببذثنمةوة يان قسة لةگةص كةسثكي بالأتر بكةم. " Preblem "، پؤليسة گةنجةكة ئةمةي بة جدييةوة گوت و تثيگةياندم كة دةردةسةريم بؤ خؤم ناوةتةوة. دواي سةعاتثك چاوةذواني كتوپذ هةموو مةسةلةكان چارةسةر كران. لةوانةية كابراي پؤليس لةوة گةيشتبث كة من چ بةرتيلثكيان دةقةبةص ناكةم. ئةم ذووداوة تامثكي ناخؤش لة دواي خؤي بةجث دثصثت: لة دةرةوة و دةنثو گؤذةپاندا هةست بةوة دةكرثت پؤليسي تورك هثشتا ذثگايةكي درثژي لةپثش ماوة بؤ ناو يةكثتي ئةوروپا.

پرسياري ئةوة لة ذؤژنامةوانة هاوپيشة توركةكةم لة ئةستةمبووص دةكةم، گةلؤ ئةو چؤن ئةم ذووداوة لثكدةداتةوة:

ـ پثويستة تثبگةيت ئثمة سنوورمان لةگةص عثراقدا هاوبةشة، عثراق ئةو ولأتةي لة شةذداية، ئةو وا دةبثژثت.

ـ ئاخر خاصي گرنگيش لةمةدا خؤي دةبينثتةوة. هةر لةبةر هةندث پؤليس دةبثت لة چةك بگةذثت، نةك شتة چاپكراوةكان بپشكنثت، بؤچوونةكةي بؤ هةصدةگثذمةوة.

ـ ذاستة، هاوپيشةكةم وةرامم دةداتةوة، تةنيا ياساكان نين كة دةبثت گؤذانكارييان تثدا ئةنجام بدرثت، لةپثش هةر شتثكي ديكة عةقصيةت و مثنتاصيتةي خةصك پثويستة گؤذانكارييان بةسةردا بثت. ئةرث ناكرث لةگةص ئثمةدا پشووفراوان بن؟

تثبيني: ئةم بابةتة لة ذؤژنامةي "Svenska Dagbladet، 17-9-2004"دا بلأو كراوةتةوة. من نةمويستووة شتةكاني ژنةذؤژنامةواني سوثدي دةستكاري بكةم. بة بؤچووني من گرنگة خوثنةري كورد لة ديد و تثذوانينةكاني كةسانثكي بثگانةش، سةبارةت بة كورد، بةئاگا بثت.

19-9-2004

 بؤ ثةيوةندي لةطةلَ نووسةر:  mehabadk@hotmail.com

info@kurdistannet.org

ضاثيكة

كاتي بلآوكردنةوة 

www.kurdistannet.org

Hit Counter