13-05-2011 06:56

 

 

 

 جةژني دوي رثبةندان { بيرةوةريةكي خؤم } ! ح. س. سؤران

بة ناوي كوردستاني گةورة :

 

 (وةرن با مثژوةكانمان بنووسين، رةنگة هةر ئةم چةند رستةيةكة لثرةدا دةيخوثنيتةوة - چون بذثك لة مثژوي گةلي كوردة -لة داهاتودا ببثتة بةصگةيةكي سةرنجذاكثش !) .

 

 

 رؤژي دوي رثبةنداني ساصي 1945 ، لة مثژوي كورددا، رؤژثكي پيرؤز و تايبةتية، چون رؤژي راگةياندني كؤماري كوردستانة و هةر لةبةر ئةمة، تةواوي كورد رثزي بؤ دادةنثن. جا، ئثستاكة ساصهاتي دوي رثبةندانة، لة دواي ثيرؤربايي لة تةواوي گةلي كورد، لة هةر پثنج پارچةكةي كوردستاني داگيركراو و لة هةمو جيهان، بؤ رثز نان لةم كارةساتة مةزنة ، بة كورتي گؤشةيةك لةو جةژنةتان لة بيرةوةري خؤم بؤدةگيذمةوة - كة بة هيوام چون ئةو كاتة يةكجار زؤر منداص بووم، بة وردي و بة پو ختي لةبيرم مابث :

 هؤزي فةيزوصصابةگي (بةگزادة) ، كة لة ناوچةي بؤكان و سةقز دادةنيشن، يةكجار زؤر هؤگري كؤماري كوردستان بون. دةليلثكي ئةم هؤگرية ئةمة بو، كة شةهيدان پثشةوا قازي محةممةد، سةدرري قازي و سةيفي قازي، هةرسثكيان لة دايكةوة، لة بنةماصةي فةيزوصصا بةگي بوون. هؤيةكي ديكةشي ئةمةبو، كة ئةم بنةماصةية، چون لة رةچةصةكي فةرمانذةواياني موكري بوون، هةر لة مثژةوة بؤخؤيان هةستي پتةوي نةتةوايةتي كورديان بو. هةر بؤية، لة كارةساتي كؤماري كوردستاندا، ئةم بنةماصةية، يازدةنةفريان لث لةداردرا. تةواوي خةصكي ديكةي ناوچةي بؤكانيش، زل و چكؤلة، كؤماري كوردستانيان لة چاوي خؤيان خؤشتر دةويست.

 بةم پثية، خةصكي ناوچةكة و بة تايبةت بنةماصةي فةيزوصصا بةگي لة مةصبةندي بؤكان، لة زستاني 1945 دا، لثبذان كة بچن ئاصاي كؤماري كوردستان، لة مةهابادةوة بة رثورةسمثكي تايبةت بهثنن بؤ هةرثمي خؤيان و بةم چةشنة پةيوةنديان لةگةص كؤماردا پتةوتر بكةن.

 رثكةوتي 1945. 10. 30، خةصكي ناوچةي بؤكان، ئاصاي كؤماري كوردستانيان، لة مةهابادةوة بة ئؤتؤمؤبيل، هثنا بؤ شاري بؤكان. ئةو شةوة، لة شاري بؤكان مانةوة و بةياني ئةو رؤژة (1945. 11. 1) بة رثورةسمثكي زؤر تايبةت، نزيكة دوسةد سوار و سثسةد نةفةر پيادة ئاصاكةيان هةصگرت و بةرةو ئاوايي يةكشةوة، لة 10 كيلؤميتري رؤژهةصاتي بؤكان، بةرثكةوتن، كة ناوةندي ناوچةي فةيزوصصا بةگي بو و ماصي خاصي پيشةوا قازي محةممةدي لثبو. لةم رثورةسمة بة شكؤيةدا، سوارةكان رمبازي و سوارچاكيان دةكرد و لةگةص دةنگي دةهؤص و زوذنا، بة پثي باو و نةريتي كوردةواري، تةقصةيان دادةكوتي و گؤراني وثژاني دةنگخؤشي ئةو كاتةي كورد، محيةددين و حةمةحةسةن قةصةندةري، شانؤيةكيان لة بةيتي دمدم وت، كة هثندة بةسؤزبو، زوربةي خةصكةكة، دةستيان كرد بةگريان و منيش ئثستا هةركات وةبيرم دةكةوثتةوة كوصي گريانم هةص دةستث ---. دةهؤصة كة خؤشةويستثكي جوولةكة لثي دةدا بة ناوي سيمةن و زوذناكةش هةر جوولةكةيةكي كوردستاني لثي دةدا بة ناوي عةزيزة جو، كة هةر دووكيان خةصكي ئاويي يةنگي كةندي ناوچةي سةقز بوون و خزمي گؤارني وثژي بة ناوبانگي كوردي ئيسذائيلي، دانيال عةزرين. تا جثگةيةك كاك دانيال بؤي گثذاومةتةوة، كاك سيمةن هةر ماوة و لة تثلئةضيضة، بةصام كاك عةزير چةند ساص پثش، لة وصاتي ئيسذائيل كؤچي دوايي كردوة - ياديان بةخثر.

 بة تةقصة و رمبازثن و خؤشي، بؤ شةو ئاصاكةيان بردة گوندي ئاصبصاغ، كة لة سةر رثگةي گوندي يةكشةوية و شةو لة ئاصبصاغ مانةوة. بؤ سبةينث (1945. 11. 2) ، ياني دوي رثبةندان، تةواوي ئةو خةصكة لة خزمةت ئاصاكةدا، گةيشتنة گوندي يةكشةوة و ئاصاكةيان برد، لة سةر ديواخانةكةي يةكشةوة چةقانديا و جةژنثكي يةكجار گةورةيان گرت، كة لةم جةژنة دا، نةمر مايور (سةرگورد) عةلي شثرزاد فةرماندةي هثزي بؤكان، لة بنةماصةي فةيزوصصابةگي و خةصكي گوندي يةكشةوة، وتارثكي جواني پثشكةش كرد و بةهةشتي عةبدوصصا نيروومةند (هاواص) ، هؤنراوةيةكي لة وةسفي كؤماردا، خوثندةوة، لة ژثر سةردثذي (مانگي يةكشةوةي موكورياني) ، كة زؤر سةرنجي خةصكةكةي راكثشا.

ئةم ئاصاپيرؤزةي كؤماري كوردستان ، تا رووخاني كؤماري كوردستانيش، لة گوندي يةكشةوة، لةسةر ئةو سةربانة، بةرثزةوة هةر دةشةكاوة. ئثستاش خانوةكة هةر ماوة و نةرووخاوة، خةصكة هةميشة هةر دةصثن خؤزگة بةو رؤژانة، و ئةم شثعرة فؤلكلؤرية دةخوثننةوة :

 مانگ هةصات و رؤژ هةصات، داي لة بورجي مةهاباد،

………………. . ……………………………………………

مةش هؤنراوةيةكي خؤمة، كة پثشكةشي دةكةم بة رؤحي تةواوي ئةوانةي، كة لة خزمةت ئاصاي كورد ستان دان : نامرن ئةوانةي .

 

 

ئاصاي رزگاري { دوي رثبةندان } :

جةژني رثبةندان، بزوثنة بؤ گةل

رةوذةوةي خةبات، سةر ئةخا لةكةل

تيشكي تثگةيين، لة دوندي شاهؤ

رووناك ئةكاتةو، خاكي پاكي تؤ

هؤزي هؤگري هةتاوي هةستان

ئةبنة پةپوولةي شةمي كو ردستان

كوردي ئيزةدي و شيعة و موسايي

سونني وئةهلي حةق، گةور و عيسايي

باديني و لوذ و لةك و گؤراني

داسني و زازا و فةيلي و سؤراني

كؤئةبن، لة بن ئاصاي رزگاري

كوردانة ئةژين ، لة كوردةواري

شاي بةزيوي كش، پاكي ئةبن مات

ئةو رؤژة ، سؤران ئةگاتة ئاوات

تاران - 2 ي رثبةنداني 1382.

soransa@hotmail. com